Μοσχοκάρυδο / Nutmeg

Το παίρνουμε από ένα αειθαλές, τροπικό δέντρο με πατρίδα τα νησιά Banda της Ινδονησίας. Η μοσχοκαρυδιά (επίσημη ονομασία: Μυριστική η ευώδης, Myristica fragrans) είναι ένα ψηλό δέντρο ύψους 7-10 μέτρα, το οποίο έχει γυαλιστερά φύλλα. Χρειάζεται 15 χρόνια για να ωριμάσει πλήρως και παράγει καρπούς για 40 χρόνια. Έχει κιτρινωπούς καρπούς που μοιάζουν με βερίκοκα. Η συγκομιδή των καρπών γίνεται όταν ωριμάσουν. Απομακρύνεται η εξωτερική φλούδα του καρπού, η λευκή σάρκα και το πορτοκαλοκόκκινο δαντελωτό περίβλημα που είναι γνωστό ως «ανθός του μοσχοκάρυδου» ή «μασίς» (mace). Το μασίς αφαιρείται πριν από το σπάσιμο του κελύφους και χρησιμοποιείται μετά από κονιορτοποίηση ως μπαχαρικό στον αρωματισμό κυρίως των τυριών.

Στη συνέχεια, οι σπόροι, οι οποίοι καλύπτονται από ένα καστανόμαυρο, σκληρό κέλυφος, αποξηραίνονται για 6-8 εβδομάδες μέχρι ο πυρήνας, δηλαδή το μοσχοκάρυδο, να κροταλίσει ενώ βρίσκεται μέσα στο κέλυφός του. Όταν συμβεί αυτό σπάει το κέλυφος και απομακρύνεται το μοσχοκάρυδο που είναι έτοιμο για χρήση.

Χρησιμοποιείται πολύ στην Ευρώπη όπου ενισχύει μοναδικά πλήθος εδεσμάτων από τη Γαλλική μπεσαμέλ και τα ραγκού μέχρι το Σκανδιναβικό κρασί glogg, στο οποίο χαρίζει το ζεστό άρωμά του. Οι Άραβες το χρησιμοποιούν σε πιάτα με αρνίσιο κρέας και στη Βόρεια Αφρική αποτελεί συστατικό στο περίφημο Μαροκινό μίγμα μπαχαρικών Ras el hanout.

Μοσχοκάρυδο

Έχει ωραίο δυνατό και διαπεραστικό άρωμα και έντονη σχεδόν γλυκιά γεύση.

Στην αρχαιότητα το χρησιμοποιούσαν ως θυμίαμα. Κατά το 16ο αιώνα απέκτησε μεγάλη σημασία γιατί ήταν σπάνιο και ακριβό μπαχαρικό και οι Ολλανδοί έμποροι σχεδίαζαν ακόμα και καταστροφές των φυτειών στην Ινδονησία έτσι ώστε να κρατήσουν την τιμή του υψηλή.

Το μοσχοκάρυδο χρησιμοποιείται στη ζαχαροπλαστική, στην αρτοποιία, στη μαγειρική, στον αρωματισμό των λουκάνικων και κρεάτων, σε διάφορες σάλτσες αλλά και λικέρ. Περιέχει αιθέρια έλαια σε ποσότητα περίπου 10%.

Από τη σύνθλιψη του βγαίνει έλαιο που ονομάζεται βούτυρο του μοσχοκάρυδου. Έχει χρήσεις στη φαρμακευτική στη σαπωνοποιία και την αρωματοποιία.

Ιστορία
Οι πρώτες ιστορικές γραπτές αναφορές που υπάρχουν είναι από το Ρωμαίο συγγραφέα Πλίνιο και τοποθετούνται χρονικά στον 1ο αιώνα. Οι Ινδοί το χρησιμοποιούσαν για πυρετό, κακή αναπνοή και πονοκεφάλους και οι Άραβες ως αφροδισιακό και για τη θεραπεία του στομάχου. Το μοσχοκάρυδο ήρθε στην υπόλοιπη Ευρώπη το Μεσαίωνα από τους Άραβες διαμέσου της Βενετίας. Ήταν εξαιρετικά ακριβό μπαχαρικό. Ενδεικτικό της πολύ υψηλής τιμής του είναι το γεγονός ότι την περίοδο αυτή κάποιοι απατεώνες πλούτιζαν πουλώντας ψεύτικες απομιμήσεις μοσχοκάρυδου στο δρόμο.
Η ιστορία του μοσχοκάρυδου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με αυτή του νησιού Run που ήταν κύρια πηγή μοσχοκάρυδου. Στα τέλη του 1400 οι Πορτογάλοι έφτασαν στο Ακρωτήρι της Καλής Ελπίδας και πήραν τον έλεγχο του εμπορίου μοσχοκάρυδου. Κατάφεραν να ρίξουν τις τιμές και να υπερισχύσουν στον ανταγωνισμό, διότι μείωσαν το κόστος του μοσχοκάρυδου. Μετά τη διάνοιξη θαλάσσιων οδών κόστιζε πολύ λιγότερο η μεταφορά μπαχαρικών από τη θάλασσα παρά από την ξηρά.
Κύρια περιοχή τροφοδοσίας μοσχοκάρυδου ήταν το Νησί Run, το οποίο πέρασε στα χέρια των Ολλανδών. Το εν λόγω νησί αποτέλεσε μήλο της έριδος για την Ολλανδία και την Αγγλία και κατέστη η αιτία των πολέμων μεταξύ των δύο χωρών. Όταν απέκτησαν οι Βρετανοί τον έλεγχου του νησιού Run, άρχισαν να φυτεύουν μοσχοκαρυδιές στη Γρενάδα και τη Ζανζιβάρη. Κατά αυτό τον τρόπο, αυξήθηκε η παραγωγή μοσχοκάρυδου παγκοσμίως και μειώθηκε η τιμή του.

Προέλευση
Ασία (Ινδία, Ινδονησία, Μαλαισία, Σρι Λάνκα), Νέα Γουινέα και Γρενάδα ή όπως αλλιώς καλείται «το Νησί του Μοσχοκάρυδου». Παρόλο που η Γρενάδα ήταν στο παρελθόν μία πολύ σημαντική πηγή μοσχοκάρυδου, τα τελευταία χρόνια μειώθηκε κατακόρυφα η παραγωγή της εξαιτίας του τυφώνα Ιβάν που το 2004 κατέστρεψε πολύ μεγάλο μέρος των μοσχοκαρυδιών.

Χρήσεις
Το μοσχοκάρυδο χρησιμοποιείται (συνήθως τριμμένο) για να καρυκεύει διάφορα φαγητά. Η γεύση του είναι πικάντικη, αλλά όταν είναι φρεσκοτριμμένο είναι πολύ πιο δυνατό. Το μοσχοκάρυδο σε μικρές ποσότητες είναι κατάλληλο για κρεμώδεις σούπες, μπεσαμέλ, κρεατόσουπες, πουρέ, πατατοκεφτέδες, μηλόπιτες, καρυδόπιτες και τάρτες φρούτων. Δίνει επίσης ξεχωριστή λεπτή γεύση σε σάλτσες, ζωμούς, κρέατα, στο κουνουπίδι, στα σαλιγκάρια, στις ομελέτες και σε γλυκά.

Ταιριάζει σε γλυκές παρασκευές όπως σε πουτίγκες, μπισκότα αλλά και σε πιάτα με πατάτες, καρότα και σελινόριζα. Είναι ιδανικό μπαχαρικό για το σπανάκι, γιατί ισορροπεί τη μεταλλική του γεύση. Επίσης είναι απαραίτητο συστατικό στην μπεσαμέλ, τον πουρέ πατάτας, σε σάλτσες, τυριά, τυρόπιτες και γενικότερα πιάτα που περιέχουν γαλακτοκομικά.

Συνδυασμοί
Συνδυάζεται άψογα με μπαχάρι, κανέλα, γαρίφαλο, κόλιανδρο (σπόροι) και τζίντζερ.

Ιδιότητες

Το μοσχοκάρυδο ως μπαχαρικό δίνει μοναδικό άρωμα και γεύση στα φαγητά. Στην Ευρώπη το έτρωγαν ως τονωτικό ενώ, στην Κίνα, γνωστό ως rou dou kou, χρησιμοποιείται από τον 7ο αιώνα για στομαχικά προβλήματα. Σήμερα, οι έρευνες αποδεικνύουν ότι το μοσχοκάρυδο προσφέρει και σημαντικά οφέλη στην υγεία.

Το μοσχοκάρυδο έχει αποδεδειγμένα ισχυρή αντιοξειδωτική δράση και εξουδετερώνει παθογόνα βακτήρια του στομάχου, ενώ από μελέτες σε πειραματόζωα φαίνεται ότι μπορεί να έχει και αντικαταθλιπτική δράση. Επιπλέον, ινδοί ερευνητές από το Sinhgad College of Pharmacy μελέτησαν (σε πειραματόζωα) το μοσχοκάρυδο σε σχέση με το διαβήτη και διαπίστωσαν ότι συμβάλλει στη μείωση της γλυκόζης του αίματος και τη βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ.

Ο καρπός του μοσχοκάρυδου χαρακτηρίζεται ως γιατρικό του πεπτικού για τη ναυτία, τον εμετό, τη δυσπεψία και για τη διάρροια, ιδίως αν οφείλεται σε τροφική δηλητηρίαση. Συγχρόνως, κλινικές μελέτες απέδειξαν την επιτυχία του στη θεραπεία της νόσου του Crohn.

Ως αιθέριο έλαιο, το μοσχοκάρυδο χρησιμοποιείται εξωτερικά για ρευματικούς πόνους ενώ το έλαιο από μοσχοκάρυδο, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως επείγουσα θεραπεία για να κατευνάσει τον πονόδοντο.

Συμβουλή: Μία πρέζα είναι αρκετή! Το μοσχοκάρυδο δεν πρέπει να λαμβάνεται σε μεγάλες δόσεις (έως 3 γρ. στο φαγητό ημερησίως), επειδή είναι παραισθησιογόνο και τοξικό. Επίσης, μην ξεχνάτε ότι πολλές από τις δράσεις των μπαχαρικών είναι ακόμη υπό διερεύνηση και φυσικά δεν υποκαθιστούν τη φαρμακευτική αγωγή του γιατρού σας.

Συνταγές

Κρεμώδης πουρές πατάτας με Μοσχοκάρυδο

Υλικά:

9 – 10 μεσαίου μεγέθους πατάτες

2 κουταλιές της σούπας μαργαρίνη

μισό κουτάκι εβαπορέ γάλα

μισό κουταλάκι γλυκού τριμμένη κανέλα

μια πρέζα μοσχοκάρυδο

αλάτι

πιπέρι

Προετοιμασία:

Βράζουμε τις πατάτες στη χύτρα (Οι πατάτες πρέπει να είναι πολύ μαλακές πριν φτιάξουμε τον πουρέ, για να μην μείνουν κομματάκια πατάτας μέσα στον πουρέ). Αφού βράσουν και μαλακώσουν πολύ, τις τοποθετούμε στο μίξερ λιώνοντάς τις ελαφρώς με ένα πιρούνι. Προσθέτουμε το βούτυρο, το γάλα χωρίς να το αραιώσουμε, την κανέλα, το μοσχοκάρυδο, το αλάτι και το πιπέρι. Χτυπάμε στο μίξερ μέχρι να γίνουν κρέμα. Προσθέτουμε λίγο γάλα ακόμα αν χρειαστεί. Δοκιμάζουμε μήπως λείπει αλάτι και προσθέτουμε αν χρειαστεί. Ο πουρές είναι έτοιμος!

(Πηγή: https://www.sintagespareas.gr/sintages/kremodis-poures-patatas-me-kanela-kai-mosxokarido.html)

Κοτόπουλο με μοσχοκάρυδο και πορτοκάλι

Υλικά:

(για 2 μερίδες)

4 φιλέτα από μπούτι κοτόπουλο

2 κουταλιές της σούπας φρέσκο βούτυρο

4 κουταλιές της σούπας ελαιόλαδο

1 μικρό κλωναράκι φρέσκο θυμάρι ή 1 κουταλιά της σούπας αποξηραμένο

1 μικρό κλαράκι φρέσκο δεντρολίβανο ή 1 κουταλιά της σούπας αποξηραμένο

1 κουταλιά της σούπας μοσχοκάρυδο τριμμένο

1 κρασοπότηρο λευκό ξηρό κρασί

φρέσκος χυμός από 2 πορτοκάλια

ξύσμα από 1 πορτοκάλι

αλάτι, πιπέρι

Προετοιμασία:

Τεμαχίζουμε τα φιλέτα σε κομμάτια στο μέγεθος ενός κανονικού σπιρτόκουτου.

Σε ένα αντικολλητικό τηγάνι ζεσταίνουμε το θυμάρι, το δεντρολίβανο και το μοσχοκάρυδο στιγμιαία, για να απελευθερώσουν το άρωμα τους, και προσθέτουμε το βούτυρο και το ελαιόλαδο. Σοτάρουμε τα κομμάτια του κοτόπουλου από όλες τις πλευρές σε δυνατή φωτιά για 5 λεπτά και σβήνουμε με το λευκό κρασί. Μετά από 2 λεπτά χαμηλώνουμε τη φωτιά και προσθέτουμε το ξύσμα και το χυμό των πορτοκαλιών.

Μαγειρεύουμε για 8 λεπτά ακόμη σε μέτρια φωτιά, αλατοπιπερώνουμε, αφαιρούμε τα κλωναράκια και σερβίρουμε με άσπρο ρύζι μπασμάτι.

Συμβουλές

Το φιλέτο από μπούτι κοτόπουλου κρατάει καλύτερα την υγρασία του και είναι νοστιμότερο. Μπορεί να αντικατασταθεί όμως και με στήθος κοτόπουλου.

Το λευκό κρασί είναι προτιμότερο να είναι Ασύρτικο ή Riesling.

Εάν στο τέλος του μαγειρέματος, η σάλτσα χρειάζεται μείωση, αφαιρούμε το κοτόπουλο, προσθέτουμε ακόμη λίγο κρασί και αφήνουμε σε δυνατή φωτιά μέχρι να πήξει.

Στο ρύζι μπασμάτι μπορούμε να προσθέσουμε κατά τη διάρκεια του μαγειρέματός του σταφίδες και σοταρισμένο κουκουνάρι.

(Πηγή: http://www.gastronomos.gr/sintages/841/Kotopoulo-me-moschokarudo-kai-portokali)

Ζεστή σοκολάτα με μέντα και μοσχοκάρυδο

Υλικά:

1/2 φλιτζάνι γάλα
1/2 φλιτζάνι κρέμα γάλακτος
2 κουταλιές σοκολάτα
Εκχύλισμα βανίλιας 1 κουταλάκι του γλυκού
1/8 κουταλάκι του γλυκού μοσχοκάρυδο τριμμένο
1 Χριστουγεννιάτικο μπαστούνι μέντας

Αφρόγαλα για το σερβίρισμα

Προετοιμασία:

Σε μια κατσαρόλα ζεσταίνουμε το γάλα με την κρέμα γάλακτος.

Προσθέτουμε όλα τα άλλα υλικά εκτός από το μπαστούνι και ανακατεύουμε να διαλυθούν καλά.

Αδειάζουμε σε ένα ποτήρι, προσθέτουμε το αφρόγαλα και τέλος στολίζουμε με το μπαστούνι μέντας το οποίο θα διαλυθεί αργά.

Το μυστικό

Η μέντα και το μοσχοκάρυδο δίνουν υπέροχη γεύση!

(Πηγή: coolartisan.tumblr.com)

Αρωματικό αφέψημα

Μουλιάζουμε μισό κουταλάκι τριμμένο μοσχοκάρυδο σε ένα φλιτζάνι νερό για δέκα λεπτά και σουρώνουμε ή εναλλακτικά μπορούμε να ρίξουμε δύο-τρεις σταγόνες από το αιθέριο έλαιο του μοσχοκάρυδου σε μέλι ή σε αφέψημα άλλων βοτάνων.

Έλαιο μασάζ

Διαλύουμε 10 σταγόνες σε 10 ml αμυγδαλέλαιου, και το χρησιμοποιούμε για μυϊκούς πόνους που συνδέονται με ρευματισμούς ή εξάντληση. Μπορεί επίσης να συνδυαστεί με αιθέριο έλαιο θυμαριού ή δεντρολίβανου.

Μάσκα ομορφιάς με μοσχοκάρυδο

Καταπραΰνει, τονώνει, καθαρίζει και αναζωογονεί το δέρμα.

Η μάσκα αυτή είναι ιδανική για δέρματα με ακμή, με πολλά μαύρα στίγματα, δέρματα που πετάνε που και που σπυράκια, που παρουσιάζουν εσωτερικά σπυράκια, που είναι θαμπά και κουρασμένα.

Υλικά:

1 κουταλάκι του γλυκού μέλι

1 κουταλάκι του γλυκού σκόνη μοσχοκάρυδου

5-6 σταγόνες χυμό από λεμόνι

Προετοιμασία:

Βάζουμε όλα τα υλικά σε ένα μπολ και ανακατέβουμε πολύ καλά μέχρι το μείγμα να γίνει ομοιόμορφο.

Εφαρμογή:

Η μάσκα θα έχει την υφή του peeling. Απλώνουμε σε καθαρό πρόσωπο, με απαλές κινήσεις και αφήνουμε για 20-30 λεπτά. Ξεπλένουμε καλά με χλιαρό νερό, κάνοντας απαλές κυκλικές κινήσεις, για να κάνουμε και απολέπιση.

Extra tips:

Επειδή η μάσκα περιέχει μοσχοκάρυδο που είναι μπαχαρικό να χρησιμοποιείται 1 φορά την εβδομάδα. Πριν από την πρώτη χρήση κάνουμε ένα test σε ένα μικρό σημείο του προσώπου.

Αν έχουμε πολύ ευαίσθητο δέρμα, μπορούμε να αναμείξουμε τη μάσκα με ένα κουταλάκι γιαούρτι.