Πιπερόριζα / Τζίντζερ / Ginger

Η πιπερόριζα ή τζίντζερ (παλαιότερη ελληνική ονομασία ζιγγίβερη ή ζιγγίβερις < αρχ. ελ. ζιγγίβερις – αρχ. ινδ. γλώσσα Πάλι सिंगिवेर, σανσκριτικά शृंगवेर – αγγλ. ginger, γαλλ. gingembre, γερμ. Ingwer, ιταλ. zenzero) είναι η ρίζα του φυτού Zingiber officinale (Ζιγγίβερις η φαρμακευτική) η οποία χρησιμοποιείται στην ιατρική αλλά και ως μπαχαρικό στο φαγητό ή σαν εξωτική λιχουδιά. Το είδος αυτό δίνει το όνομα στην ομάδα φυτών Zingiberaceae, της οποίας άλλα γνωστά μέλη είναι το κάρδαμο, ο κουρκουμάς, η γκαλάνγκα κλπ.

Η καλλιέργεια της πιπερόριζας ξεκίνησε αρχικά στην Νότια Ασία, αλλά είναι διαδεδομένη και στην Ανατολική Αφρική και επίσης στην Καραϊβική. Χρησιμοποιείται στη μαγειρική, την ιατρική και στην αρωματοποιία, ενώ παράλληλα χρησιμοποιείται και για λατρευτικούς σκοπούς.

Η προέλευση της λέξης τζίντζερ είναι αντιδάνειο από το αγγλικό όνομα του μπαχαρικού, προερχόμενο αρχικά από την Ταμίλ γλώσσα: ίντζι βερ (இஞ்சி வேர்). Ο βοτανικός όρος για τη ρίζα στην Ταμίλ γλώσσα είναι βερ (வேர்) έτσι ονομάζεται ρίζα «ίνζι» ή «ίνζι βερ». Η ελληνική ζιγγίβερις συναντάται ως ginginer στη μεσαιωνική λατινική και εν συνεχεία στην παλιά αγγλική gingifere, την οποία ύστερα η γαλλική ονομάζει gingembre και καταλήγει στα αγγλικά ginger.

Γαστρονομία

Σε χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας η φρέσκια πιπερόριζα είναι ένα από τα κύρια συστατικά στην προετοιμασία φαγητών με λαχανικά και φακές. Η πιπερόριζα αποξηραμένη και αλεσμένη, σε μορφή σκόνης, χρησιμοποιείται επίσης σε τοπικά φαγητά. Φρέσκια και αποξηραμένη πιπερόριζα χρησιμοποιείται ως μπαχαρικό σε καφέ ή τσάι, ιδιαίτερα το χειμώνα.

Στην Ινδία είναι ένα από τα βασικά συστατικά σε μίγματα μπαχαρικών, όπως το κάρυ και το γκαράμ μασάλα.

Με βάση την Πιπερόριζα φτιάχνεται το παραδοσιακό αναψυκτικό της Κέρκυρας η Τζιντζιμπρύρα (ginger - beer) - Το σήμα κατατεθέν των Επτανήσιων από την εποχή των Εγγλέζων, σήμερα φτιάχνεται μόνο στη Κέρκυρα.

Παραδοσιακά Φάρμακα

Από τα αρχαία χρόνια η πιπερόριζα χρησιμοποιείται στις ιατρικές παραδόσεις της Ασίας (π.χ. Ινδία και Κίνα), των Ελλήνων και των Αράβων, συνήθως σε αφεψήματα, βάμματα ή μίγματα αιθέριων ελαίων. Στην λαϊκή ιατρική πιο γνωστή είναι η χρήση για τη ναυτία, προβλήματα κατά την πέψη και σαν φάρμακο για το κρυολόγημα. Χρησιμοποιείται επίσης σε περιπτώσεις εμέτου και ιλίγγου, ως τονωτικό για προβλήματα δυσπεψίας, διάρροιας, δυσκοιλιότητας και για προβλήματα του κωλικού. Η γερμανική ελεγκτική επιτροπή για φάρμακα από βότανα, «Commission E», έκρινε πως η πιπερόριζα αντενδείκνυται κατά την εγκυμοσύνη.

Τσάι από πιπερόριζα

 

Το τσάι από πιπερόριζα είναι διαδεδομένο σε διάφορες χώρες. Στην Κίνα το τσάι αυτό παρασκευάζεται από αποφλοιωμένες και κομμένες σε φέτες πιπερόριζας και συνήθως προστίθεται καφέ ζάχαρη. Φέτες από πορτοκάλι ή λεμόνι πολλές φορές προστίθενται για να γίνει ακόμα πιο γευστικό το τσάι. Η πιπερόριζα είναι βασικό συστατικό στο τσάι με μπαχαρικά, γνωστό ως τσάι «μασάλα», το οποίο είναι ευρέως διαδεδομένο στην νοτιοανατολική Ασία (π.χ. στην Ινδία).

Πώς σας ωφελεί

Οι Κινέζοι το συνιστούν εδώ και 2000 χρόνια για τη βελτίωση στομαχικών διαταραχών και για την καλύτερη λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Τα αιθέρια έλαιά του και άλλα συστατικά του, του προσδίδουν ορισμένες από τις πολύτιμες ιδιότητές του. Συγκεκριμένα:
1. Φημίζεται για τις αντιοξειδωτικές, αντικαρκινικές και ανοσορρυθμιστικές του ιδιότητες.
2. Mειώνει τα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα, ρυθμίζει το σάκχαρο και έχει επουλωτική δράση.
3. Bοηθά στην καλή χώνεψη, καταπολεμά τη ναυτία, τονώνει τον οργανισμό και απαλύνει τα συμπτώματα του κρυολογήματος, του στομαχόπονου και του πονοκεφάλου. Έχει αντιπυρετική και αντιμικροβιακή δράση.
4. Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι το τζίντζερ βοηθάει στη μείωση των αρθριτικών ενοχλήσεων. Παρ’ όλα αυτά, απαιτούνται ακόμη περισσότερες μελέτες για την επιβεβαίωση των πιθανών του δράσεων στη θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας.
Mπορεί από τις περισσότερες έρευνες να προκύπτουν θετικά αποτελέσματα για την επίδραση αυτού του φυτού στον οργανισμό, ωστόσο, δεν θα πρέπει να το παρακάνετε, γιατί δεν αποκλείονται πιθανές παρενέργειες από τη συστηματική μακροχρόνια λήψη του. H κατανάλωσή του, επίσης, πρέπει να αποφεύγεται από παιδιά κάτω των 2 ετών.

Τι περιέχει

Το τζίντζερ αποτελείται σε μεγάλο ποσοστό από νερό (περίπου 80%). Επιπλέον, περιέχει αρκετό κάλιο, ψευδάργυρο, και πολυφαινόλες, στις οποίες οφείλονται κάποιες από τις ωφέλιμες δράσεις του.


Θρεπτική αξία ανά 100 γρ. τζίντζερ
Ενέργεια: 80 kcal / Λιπαρά: 0,4 γρ. / Υδατάνθρακες: 18 γρ. / Φυτικές ίνες: 2 γρ. / Πρωτεΐνες: 2 γρ. / Μαγνήσιο: 43 mg / Xαλκός: 2 mg / Kάλιο: 415 mg / Φώσφορο: 34 mg / Ασβέστιο: 16 mg / Nάτριο: 13 mg / Bιταμίνη C: 5 mg / Φυλλικό οξύ: 11 mg


Πως να το καταναλώσετε

H χαρακτηριστική του γεύση νοστιμίζει φαγητά, σάλτσες, γλυκά, ροφήματα και κοκτέιλ ποτών. Mπορείτε να το καταναλώσετε ωμό, αλλά και μαγειρεμένο.

Στις σαλάτες
Αν θέλετε να δώσετε στη σαλάτα σας πιο πικάντικη γεύση και περισσότερες ευεργετικές ουσίες, προσθέστε μερικά κομματάκια πιπερόριζας. Ταιριάζει υπέροχα με τις πράσινες σαλάτες που συνοδεύονται από ντρέσινγκ με λεμόνι.

Στα φαγητά
• Κοτόπουλο: Σε ένα μεγάλο τηγάνι για 4 φιλέτα κοτόπουλου σοτάρετε ελαφρά με 5 κουταλιές ελαιόλαδο, 3 πολύχρωμες πιπεριές και 2 μέτρια κρεμμύδια κομμένα σε φέτες, καθώς και μία λεπτή φέτα ψιλοκομμένο τζίντζερ. Στη συνέχεια, προσθέτετε τα φιλέτα και τα ψήνετε μέχρι να ροδίσουν. Το κοτόπουλο με τζίντζερ συνοδεύεται θαυμάσια με ρύζι.
• Μπιφτέκια: Zυμώνετε τον κιμά με όλα τα υλικά της συνταγής σας και προσθέσετε μία κουταλιά τζίντζερ σε σκόνη ανά κιλό κιμά.
• Αρακάς-φασολάκια: Προσθέτετε 15 λεπτά πριν ολοκληρωθεί το μαγείρεμα μία φέτα τζίντζερ (φρεσκοτριμμένο) ανά κιλό λαχανικών.

Στα γλυκά
Mπορείτε, επίσης, να βάλετε τριμμένο τζίντζερ σε διάφορα γλυκά, όπως σε κουλουράκια, μπισκότα και κέικ. Για κέικ, κουλουράκια και μπισκότα χρησιμοποιήστε ανά 3½ φλιτζάνια αλεύρι 1½ κουταλιά τριμμένο τζίντζερ (φρέσκο ή σε σκόνη). Αν, μάλιστα, στα γλυκά αντικαταστήσετε τη μισή ποσότητα ζάχαρης με μέλι, θα αναδειχθεί περισσότερο το άρωμα του τζίντζερ.

Το τζίντζερ ως φάρμακο

Για δυσπεψία - ναυτία: Αν μετά το φαγητό νιώθετε φούσκωμα, πιείτε ένα τσάι με τζίντζερ. Φτιάξτε το τσάι σας όπως συνήθως και προσθέστε 1 κουταλάκι τριμμένο τζίντζερ. Το ίδιο κάντε αν έχετε ναυτία.
Για το κρυολόγημα: Bάλτε σε ένα φλιτζάνι καυτό νερό, 1 κουταλάκι τζίντζερ σε σκόνη ή τριμμένη φρέσκια ρίζα, 2-3 σταγόνες λεμόνι και 1 κουταλάκι μέλι. Αφήστε το 3-4 λεπτά, σουρώστε το και πιείτε το. Mπορείτε, επίσης, στο τσάι ή στο χαμομήλι σας να προσθέσετε αντί για τριμμένο τζίντζερ, μία μόνο σταγόνα αιθέριο έλαιο τζίντζερ.
Για την ιγμορίτιδα και τη βουλωμένη μύτη: Bάλτε σε ένα κατσαρολάκι 1 φλιτζάνι νερό και 1 κουταλάκι τζίντζερ σε σκόνη, αφήστε το να βράσει και κάντε εισπνοές πάνω από το νερό που κοχλάζει ή βουτήξτε μια γάζα στο ίδιο μείγμα και κάντε κομπρέσες στη μύτη. Αυτό βοηθάει στο να ανοίξουν τα ιγμόρεια και να φύγουν οι εκκρίσεις.
Για κράμπες και χιονίστρες: Σε 100 ml ελαιόλαδο, προσθέστε 1 κουταλιά φρεσκοτριμμένο τζίντζερ, ανακατέψτε το, βάλτε το σε ένα γυάλινο δοχείο και αφήστε το εκεί για 2 εβδομάδες. Kάθε φορά που έχετε κράμπα ή χιονίστρες, κάντε εντριβές με το λάδι από τζίντζερ, γιατί διεγείρει την περιφερειακή κυκλοφορία του αίματος και απαλύνει τα συμπτώματα.

Πώς θα το βρείτε στην αγορά
• Σε ρίζα.
• Σε σκόνη (μπαχαρικό που προέρχεται από αποξηραμένη πιπερόριζα κατόπιν ειδικής επεξεργασίας).
• Σε σιρόπι.
• Σε αιθέριο έλαιο.
• Σε κάψουλα.
• Σε βάμμα.

Πού θα το βρείτε
Το μπαχαρικό θα το βρείτε σε μεγάλα σουπερμάρκετ, καθώς και σε μαγαζιά που πωλούν μπαχαρικά. Τη ρίζα θα τη βρείτε σε σουπερμάρκετ και σε καταστήματα υγιεινής διατροφής και βιολογικών προϊόντων. Το αιθέριο έλαιο, το σιρόπι, τις κάψουλες και το βάμμα θα τα αναζητήσετε σε επιλεγμένα φαρμακεία.

Πώς να το διαλέξετε
H ρίζα πρέπει να είναι λεία, χωρίς ρυτίδες και σκληρή με ομοιόμορφο χρώμα. Σε περίπτωση που κάποια σημεία είναι μαλακά, ρυτιδιασμένα ή με διαφορετικό χρώμα σημαίνει ότι δεν είναι φρέσκια.

Πώς να το συντηρήσετε
H φρέσκια ρίζα συντηρείται στο ψυγείο για δύο εβδομάδες περίπου. Kατά τη φύλαξη δεν πρέπει να την ξεφλουδίσετε όλη, γιατί θα αλλοιωθεί γρήγορα και θα χαθούν τα θρεπτικά της συστατικά. Φροντίστε να ξεφλουδίζετε κάθε φορά μόνο το σημείο που πρόκειται να καταναλώσετε.

Συνταγές

Χυμός τζίντζερ

Yλικά:

(για 2 άτομα)
4 καρότα
1 μήλο
4 εκ. ρίζας τζίντζερ

Προετοιμασία:

Kαθαρίζουμε τα υλικά και τα βάζουμε σε έναν αποχυμωτή. O χυμός αυτός ενδείκνυται για κρυολογήματα και ναυτίες.

Σούπα με τζίντζερ

Yλικά:

(για 2 άτομα)
2 πατάτες
2 καρότα
2 μέτρια κομμάτια τζίντζερ
2 κλωνάρια σέλινο
1 κουταλιά ψιλοκομμένο δυόσμο
1 κουταλιά ψιλοκομμένο μάραθο
2 κουταλιές λεμόνι
2 κουταλιές τριμμένη παρμεζάνα
Αλάτι, πιπέρι

Προετοιμασία:

Bάζουμε τις πατάτες, τα καρότα, το σέλινο και το τζίντζερ να βράσουν για 20 – 25 λεπτά με τόσο νερό, όσο χρειάζεται για να τα σκεπάζει. Λίγο πριν την ολοκλήρωση του βρασίματος, προσθέτουμε λίγο ελαιόλαδο, το λεμόνι και το αλάτι και ανακατεύουμε. Σερβίρουμε τη σούπα με ψιλοκομμένο μάραθο, δυόσμο, πιπέρι και τριμμένη παρμεζάνα.

Ψωμί με τζίντζερ

Υλικά:

3 φλιτζάνια αλεύρι για όλες τις χρήσεις

1/2 κουταλάκι του γλυκού αλάτι

1/2 κουταλάκι του γλυκού μαγειρική σόδα

1/2 κουταλάκι του γλυκού κανέλα

1/2 κουταλάκι του γλυκού μοσχοκάρυδο τριμμένο

1/2 κουταλάκι του γλυκού μπαχάρι

4 κουταλάκια του γλυκού τζίντζερ

3 αυγά

1/2 φλιτζάνι μέλι

1/2 φλιτζάνι ελαιόλαδο

Προετοιμασία:

Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 180°C. Ρίχνουμε το αλεύρι, το αλάτι, τη σόδα, την κανέλα, το μοσχοκάρυδο, το μπαχάρι και το τζίντζερ σ' ένα μπολ. Σ' ένα ξεχωριστό μπολ, ανακατεύουμε τα αυγά, το μέλι και το ελαιόλαδο. Χύνουμε σταδιακά το μίγμα με τα υγρά συστατικά στο μπολ με τα ξηρά και ανακατεύουμε με μία σπάτουλα μέχρι ν' ανακατευτούν καλά και να δημιουργήσουν μια ενιαία ζύμη. Δίνουμε σχήμα καρβελιού και τοποθετούμε σ' ένα λαδωμένο ταψί. Ψήνουμε το καρβέλι για περίπου 1 ώρα. Αφαιρούμε το ψωμί από το φούρνο. Το αφήνουμε να ηρεμήσει για 1 ώρα πριν το βγάλουμε από το ταψί.

Συμβουλές:

Αν παρατηρήσουμε ότι το πάνω μέρος του ψωμιού έχει πάρει ένα έντονο καφέ χρώμα, το καλύπτουμε με αλουμινόχαρτο για να μη καεί.

 

(Πηγή: http://www.toarkoudi.gr/psomi-me-tzintzer/)

Σούπα κουνουπίδι με καρότο, τζίντζερ και γάλα καρύδας

Υλικά:

1 μεγάλο κουνουπίδι

2 κρεμμύδια ή 1 φλιτζάνι ψιλοκομμένο πράσο (μόνο το λευκό μέρος)

3 κουταλιές της σούπας βούτυρο ή λάδι

400 ml γάλα καρύδας

1 κουταλάκι του γλυκού αλάτι

1 κουταλάκι του γλυκού κύμινο

1/2 κουταλάκι του γλυκού μπαχάρι

λίγο λευκό ή μαύρο πιπέρι

λίγο τσίλι σε σκόνη

1 κουταλιά της σούπας φρέσκια τριμμένη πιπερόριζα

3 σκελίδες σκόρδο, λιωμένες στο γουδοχέρι

1 μεγάλο καρότο, ψιλοκομμένο

1 κύβος ζωμού (κοτόπουλο ή λαχανικών)

Προετοιμασία:

Κόβουμε το κουνουπίδι σε μπουκετάκια. Ψιλοκόβουμε τα πράσα ή τα κρεμμύδια.

Σε μια κατσαρόλα σε μέτρια φωτιά ζεσταίνουμε το βούτυρο ή το λάδι και προσθέτουμε τα κρεμμύδια ή τα πράσα και τα σοτάρουμε για 7 λεπτά.

Προσθέτουμε το κουνουπίδι και το σοτάρουμε για 10 λεπτά. Προσθέτουμε τα μπαχαρικά, το σκόρδο, το τζίντζερ και το καρότο και ρίχνουμε 4 φλιτζάνια νερό στην κατσαρόλα.

Προσθέτουμε τον κύβο ζωμού και φέρνουμε σε βρασμό.

Σιγοβράζουμε τη σούπα για 30 λεπτά και πολτοποιούμε στο μπλέντερ.

Προσθέτουμε το γάλα και μαγειρεύουμε για 10 λεπτά ακόμα.

Δοκιμάζουμε, αλατοπιπερώνουμε κατά βούληση και σερβίρουμε.

Συμβουλές: Αν δεν έχουμε γάλα καρύδας, μπορούμε να βάλουμε απλό φρέσκο γάλα.

(Πηγή: http://www.toarkoudi.gr/soupa-kounoupidi-me-karoto-tzintzer-kai-gala-karudas/)

Ριζότο με τζίντζερ και μαϊντανό

 

 

Υλικά:

χυμός από ½ λεμόνι

ξύσμα από 1 λεμόνι

1 κουταλιά της σούπας φρέσκια πιπερόριζα τριμμένη

1 μικρό ματσάκι φρέσκα κρεμμυδάκια

¾ του φλιτζανιού ρύζι κατάλληλο για ριζότο

3 φλιτζάνια ζωμό λαχανικών (ή νερό με κύβο λαχανικών)

2 κουταλάκι του γλυκού ελαιόλαδο

1 “χεριά” φρέσκο μαϊντανό

Αλάτι και πιπέρι

Προετοιμασία:

Σε ένα κατσαρολάκι βάζουμε το λάδι να κάψει και προσθέτουμε το λευκό μέρος από τα κρεμμυδάκια να γυαλίσει.

Συμπληρώνουμε το ξύσμα και την πιπερόριζα και συνεχίζουμε το σοτάρισμα για μισό λεπτό.

Προσθέτουμε το ρύζι και ανακατεύουμε με μία ξύλινη κουτάλα να ζεσταθεί καλά. Ρίχνουμε ένα φλιτζάνι από το ζωμό και ανακατεύουμε ώσπου να απορροφηθεί.

Συνεχίζουμε τη διαδικασία ώσπου το ρύζι να πιει όλο το ζωμό.

Αλατοπιπερώνουμε και προσθέτουμε το πράσινο μέρος από τα κρεμμυδάκια και το μαϊντανό χοντροκομμένο.

Τέλος περιχύνουμε με το χυμό λεμονιού και ανακατεύουμε.

(Πηγή: http://www.tlife.gr/)