Χορτοφαγία / Vegetarianism

Χορτοφαγία είναι η πρακτική της μη κατανάλωσης κρέατος, συμπεριλαμβανομένων του βοδινού, πουλερικών, ψαριού και των υποπροϊόντων τους, με ή χωρίς τη χρήση γαλακτοκομικών προϊόντων ή αυγών και συμπεριλαμβανομένων των προϊόντων που προέρχονται από ζώα, όπως λαρδί, ζωικό λίπος, ζελατίνη και κωχενίλλη.

Ενώ οι περισσότεροι χορτοφάγοι καταναλώνουν γαλακτοκομικά προϊόντα, η αυστηρή χορτοφαγία (veganism) είναι μια ιδιαίτερη μορφή χορτοφαγίας που αποκλείει τα γαλακτοκομικά, τα αυγά, το μέλι, και οποιαδήποτε άλλα τρόφιμα που περιέχουν αυτά ή άλλα ζωικά προϊόντα.

Ιστορία

Οι Πυθαγόρειοι

Χορτοφάγοι στην Ευρώπη ακόμα και μετά τα αρχαία χρόνια ονομάζονταν «Πυθαγόρειοι» λόγω του μαθηματικού και φιλοσόφου Πυθαγόρα, ο οποίος μαζί με τους ακολούθους του απείχε από το κρέας κατά τον 6ο αιώνα π.Χ.

Μία αναφορά στο «Δειπνοσοφισταί» που συνδέεται με το φιλόσοφο του 6ου αιώνα Εμπεδοκλή, προτείνει ότι οι Πυθαγόρειοι πιθανόν να επινόησαν εναλλακτικές λύσεις για τις θυσίες ζώων, μέσω κατασκευής ομοιωμάτων ζώων από φυτικές ύλες.

Αυτοί οι άνθρωποι ακολουθούσαν χορτοφάγο διατροφή για θρεπτικούς λόγους, για να κρατήσουν τις τέσσερις ιδιοσυγκρασίες του σώματος σε ισορροπία και για λόγους ηθικής. Κατά το Ρωμαίο ποιητή Οβίδιο, ο Πυθαγόρας είχε πει: «Εφ' όσον συνεχίζει να είναι το άτομο άσπλαχνος καταστροφέας των κατώτερων ζωντανών όντων δεν θα γνωρίσει ποτέ υγεία ή ειρήνη. Για όσο κατασφάζουν οι άνθρωποι τα ζώα, θα σκοτώνουν ο ένας τον άλλο. Πράγματι, αυτός που σπέρνει το σπόρο της δολοφονίας και του πόνου δεν μπορεί να θερίσει χαρά και αγάπη.» Ο Πυθαγόρας απέφευγε επίσης την κατανάλωση οσπρίων, θεωρώντας ότι επηρεάζουν την σκέψη.

Ινδία/Ασία

Η χορτοφαγία υπήρξε συνηθισμένη στην Ινδική ήπειρο, για πνευματικούς λόγους, όπως της Αχίμσα, (ahimsa, πολιτική της μη βίας), για να αποφευχθούν οι πειρασμοί (καθώς το κρέας θεωρούνταν πειρασμός), οι αρνητικές καρμικές επιρροές, αλλά και για οικονομικούς λόγους.

Περίπου το 30% των Ινδουιστών είναι χορτοφάγοι. Ενώ η χορτοφαγία δεν είναι ένα δόγμα ή μια απαίτηση, συστήνεται ως σατβικός (sattwic, καθαρτικός) τρόπος ζωής.

Ο Ζαϊνισμός επιβάλει σε όλους τους ακόλουθούς του να είναι χορτοφάγοι. Η πρώτη αρχή σε Βουδιστικούς μοναστικούς και λαϊκούς κανόνες, κοινή σε όλες τις βουδιστικές παραδόσεις, είναι να μην αφαιρούν ζωή. Αυτό συνήθως συμπεριλαμβάνει κάθε ζωική μορφή. Αν και πολλοί λαϊκοί βουδιστές τρώνε κρέας, η χορτοφαγία θεωρείται πολύ σεβαστή. Μια μειονότητα μουσουλμάνων επίσης ακολουθούν (χαλάλ) χορτοφαγία.

Τα αρχαιότερα βεδικά κείμενα υποστηρίζουν μια χορτοφαγική δίαιτα. Η κοσμική λογοτεχνία «Τιρούκουναλ» (Tirukural) από την Ταμίλ Ναντού της Ινδίας, γραμμένο πριν πάνω από 2000 χρόνια, έχει διάφορα σημεία που πιστοποιούν τις αρετές της χορτοφάγου διατροφής.

Σύγχρονη εποχή

Το 1847, η πρώτη χορτοφαγική κοινότητα στο Ράμσγκεϊτ (Ramsgate) της Αγγλίας όρισε τον «χορτοφάγο» ως άτομο που αρνείται την κατανάλωση σάρκας οποιουδήποτε είδους. Η χορτοφαγία στο 19ο αιώνα συνδέθηκε με πολλές κινήσεις πολιτιστικής μεταρρύθμισης, όπως την Μετριοπάθεια και Αντιζωοτομία. Πολλές «Καινούργιες Γυναίκες», φεμινίστριες, κατά τα τέλη του αιώνα ήταν χορτοφάγοι.

Οι Αντβεντιστές της Έβδομης Μέρας και οι Ρασταφάρι, δόγματα που ιδρύθηκαν κατά τον 19ο και 20ο αιώνα, ακολουθούν επίσης την χορτοφαγία. Η αμφισβητούμενη ένωση «Αφρικανών Εβραίων Ισραηλιτών» ακολουθεί ένα είδος αυστηρής χορτοφαγίας που αποκλείει επίσης το οινόπνευμα (εκτός από το δικό τους κρασί) και όλες τις μορφές φαρμάκων.

Πρόσφατες τάσεις

Οι Ινδοί χορτοφάγοι, κυρίως χορτοφάγοι που επιτρέπουν τα γαλακτοκομικά, υπολογίζεται να αποτελούν περισσότερο από το 70% των χορτοφάγων παγκοσμίως και περίπου το 20% με 40% του ινδικού πληθυσμού. Οι περισσότερες ασιατικές χώρες είχαν μια κυρίως χορτοφάγο διατροφή μέχρι πριν λίγες δεκαετίες, όταν η αυξανόμενη εκβιομηχάνιση και βελτίωση των οικονομιών τους άλλαξαν την κατάσταση. Διάφορες μελέτες έχουν δείξει ότι κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, έχουν υπάρξει μεγάλες αυξήσεις στις καρδιακές παθήσεις, τους διάφορους καρκίνους και στους άνδρες και τις γυναίκες. Μελέτες στην Ιαπωνία, εντούτοις, έχουν διαπιστώσει ότι η αυξανόμενη κατανάλωση γάλακτος, κρέατος και ψαριών συνέπεσε με μια μείωση σε εγκεφαλοαγγειακές παθήσεις (μία από τις κύριες αιτίες θανάτου) και σε μείωση της θνησιμότητας καρδιακών προσβολών. Διαφορετικές απόψεις έχουν συνδέσει αυτές τις αντιπαραβαλλόμενες τάσεις με την υιοθέτηση μιας όλο και περισσότερο πλούσιας σε λίπη, βασισμένης στο κρέας δυτικής διατροφής.

Έρευνες στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν καταλήξει ότι κατά προσέγγιση το 1% έως 2.8% των ενηλίκων δεν τρώνε κρέας, πουλερικά και ψάρια.

Το 2002, η Αντιπροσωπεία Προτύπων Βρετανικών Τροφίμων (UK Food Standards Agency) εξέθεσε ότι το 5% των ερωτηθέντων αυτοπροσδιορίστηκαν χορτοφάγοι ή αυστηροί χορτοφάγοι. Από εκείνο το 5%, περίπου το 10% κατανάλωνε το άσπρο κρέας, σχεδόν οι μισοί κατανάλωναν ψάρι και το 95% χρησιμοποιούσε γαλακτοκομικά προϊόντα. Βασιζόμενοι σε αυτούς τους αριθμούς, οι αυστηροί χορτοφάγοι είναι περίπου το 0.25% ή λιγότερο του βρετανικού πληθυσμού.

Ορολογία και κατηγορίες χορτοφαγίας

Οι πρακτικές της χορτοφαγίας περιλαμβάνουν:

Γαλακτο-χορτοφαγία - Οι γαλακτο-χορτοφάγοι δεν τρώνε κρέας ή αυγά αλλά καταναλώνουν γαλακτοκομικά προϊόντα. Οι περισσότεροι χορτοφάγοι στην Ινδία αλλά καί οι αρχαίοι Πυθαγόρειοι, είναι ή ήταν γαλακτο-χορτοφάγοι.

Γαλακτο-αυγο-χορτοφαγία - Οι γαλακτο-αυγο-χορτοφάγοι δεν τρώνε κρέας αλλά καταναλώνουν γαλακτοκομικά προϊόντα και αυγά. Αυτή αποτελεί προς το παρόν την πιο κοινή κατηγορία χορτοφάγων στο δυτικό κόσμο.

Αυγο-χορτοφαγία - Οι αυγο-χορτοφάγοι δεν τρώνε κρέας ή γαλακτοκομικά προϊόντα αλλά καταναλώνουν αυγά.

Αυστηρή χορτοφαγία - Οι αυστηρά χορτοφάγοι (γνωστοί ως vegans στην αγγλική γλώσσα) δεν καταναλώνουν κανένα ζωϊκό προϊόν (όπως είναι τα αυγά, τα γαλακτοκομικά, το μέλι κλπ), δεν φορούν γούνες, δέρμα και μαλλί και δεν χρησιμοποιούν προϊόντα που κάνουν τεστ σε ζώα.

Οι εξής είναι λιγότερο κοινές πρακτικές της χορτοφαγίας:

Η Φρουτοφαγία είναι διατροφή που αποτελείται μόνο από φρούτα, καρύδια, σπόρους, και άλλων φυτικών προϊόντων που μπορούν να μαζευτούν χωρίς βλάβη των φυτών. Μερικοί φρουτοφάγοι τρώνε μόνο φυτικά προϊόντα που έχουν ήδη «πέσει» από φυτά. Κατά συνέπεια, ένας φρουτοφάγος μπορεί να φάει φασόλια, ντομάτες, αγγούρια, κολοκύθες, και παρόμοια, αλλά θα αρνηθεί να φάει πατάτες ή σπανάκι.

Φυσική υγιεινή στην κλασική μορφή της περιλαμβάνει μια διατροφή κυρίως ακατέργαστων τροφίμων αυστηρής χορτοφαγίας.

Η Διατροφή ακατέργαστων τροφίμων περιλαμβάνει μόνο τρόφιμα, συνήθως αυστηρής χορτοφαγίας, τα οποία δεν θερμαίνονται πάνω από 46.7 °C. Μπορεί να θερμανθούν ελαφρώς ή να μείνουν ακατέργαστα, αλλά ποτέ να μαγειρευτούν. Υποστηρικτές της πρακτικής υποστηρίζουν ότι το μαγείρεμα καταστρέφει τα ένζυμα ή/και μέρη των θρεπτικών ουσιών. Εντούτοις, άλλοι υποστηρικτές θεωρούν ότι ορισμένα τρόφιμα γίνονται πιο θρεπτικά όταν καταναλωθούν αφού έχουν θερμανθεί ελαφρώς. Άλλοι, βράζουν τα τρόφιμα στο νερό για λίγο προτού την κατανάλωση διότι θεωρούν ότι με αυτό το τρόπο ενεργοποιούν τα ένζυμα.

Η Μακροβιοτική διατροφή είναι μια διατροφή που αποτελείται συνήθως από προϊόντα ολικής αλέσεως και φασόλια.

Οι ακόλουθες παρόμοια ονομασμένες διατροφές θεωρούνται ποικιλίες ημι-χορτοφαγίας:

Θαλασσινο/πουλερικό χορτοφαγία - Μερικοί άνθρωποι επιλέγουν να αποφύγουν ορισμένους τύπους κρεάτων για περίπου τους ίδιους λόγους που ώθησαν άλλους στη χορτοφαγία: υγεία, ηθικές πεποιθήσεις, κλπ Παραδείγματος χάριν, μερικοί άνθρωποι δεν τρώνε το «κόκκινο κρέας» (κρέας θηλαστικών - βοδινό κρέας, αρνί, χοιρινό κρέας, κλπ) ενώ καταναλώνουν πουλερικά και θαλασσινά. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως προσωρινή διατροφή από άτομα που είναι σε μια πορεία να γίνουν πλήρως χορτοφάγα.

Γαλακτο/αυγο/θαλασσινο χορτοφαγία - Αυτή αναφέρεται σε ανθρώπους που καταναλώνουν γαλακτοκομικά, αυγά, ψάρια και ενδεχομένως οστρακόδερμα, αλλά κανέναν άλλο τύπο κρέατος. Αυτή η διατροφή είναι δημοφιλής στην Ιαπωνία όπου αναφέρεται ως διατροφή Οκινάουα (Okinawa).

Ευκαμπτο-χορτοφαγία - Οι ευκαμπτο-χορτοφάγοι εμμένουν σε μια διατροφή που είναι συνήθως χορτοφαγική αλλά περιστασιακά καταναλώνουν κρέας. Μερικοί, για παράδειγμα, μπορεί να προτιμήσουν προϊόντα κρέατος από ζώα που ανατρέφονται υπό πιο ανθρώπινες συνθήκες ή που προέρχονται από κυνήγι στη φύση.

Ελευθερο-χορτοφαγία - Οι ελευθερο-χορτοφάγοι ακολουθούν έναν τρόπος ζωής βασισμένο στις ανησυχίες για την εκμετάλλευση των ζώων, της γης, και των ανθρώπινων όντων κατά την παραγωγή καταναλωτικών αγαθών. Πολλοί τείνουν προς την αυστηρή χορτοφαγία, αλλά αυτό δεν είναι απόλυτο. Εκείνοι που τρώνε κρέας υποστηρίζουν γενικά τα επιχειρήματα για τη χορτοφαγία, αλλά δεδομένου ότι η ελευθερο-χορτοφαγία ανησυχεί για τα απόβλητα, κάποιοι ελευθερο-χορτοφαγία προτιμούν να χρησιμοποιούν προϊόντα χαμηλής ζήτησης από το να τα αφήσουν να καταλήξουν απόβλητα.

Κίνητρα

Θρησκευτικά

Η πλειοψηφία των χορτοφάγων στη γη, σύμφωνα με την Κοινωνία των Ηθικών και Θρησκευτικών Χορτοφάγων (Society of Ethical and Religious Vegetarians), ακολουθεί την πρακτική για θρησκευτικούς λόγους. Πολλές θρησκείες, συμπεριλαμβανομένου του Ινδουισμού, του βουδισμού, του Ταοϊσμού, της πίστης Μπαχάι (Bahá'í), του Σικχισμού (Sikhism), και του ζαϊνισμού, διδάσκουν ότι ιδανικά, η ζωή πρέπει πάντα να εκτιμάται και να μην καταστρέφεται εκούσια.

Ο Ινδουισμός συστήνει τη χορτοφαγία ως σατβικό («satvic», καθαρτικό) τρόπο ζωής. Περίπου 30% των Ινδουιστών είναι όλο το χρόνο χορτοφάγοι. Οτιδήποτε που κερδίζεται με την πρόκληση πόνου, είναι πολυδιατηρημένο ή είναι πικάντικο θεωρείται μη σατβικό. Τρόφιμα όπως το κρέας, το σκόρδο, το γάλα από μια κακομεταχειρισμένη αγελάδα, συνδέονται με μια διανοητική τάση προς το Ταμάς («Tamas», αδράνεια ή καταστρεπτική δραστηριότητα) ή Ράτζας («Rajas», επιθυμίες και φόβοι που οδηγούν σε δραστηριότητα). Οτιδήποτε σατβικό, συμπεριλαμβανομένων πολλών χορτοφαγικών τροφίμων γάλακτος, συνδέονται με την αγνότητα, τη μετριοπάθεια και μια θετική ή σωστή κατάσταση του μυαλού. Οι ινδουιστές πιστεύουν ότι τα ζώα έχουν ψυχές και ότι η θανάτωση ζώων έχει καρμικό αντίκτυπο που θα «θεριστεί» αργότερα. Η θανάτωση ζώων παραβιάζει επίσης την αρχή της «Αχίμσα» (ahimsa) ή της πολιτικής της μη βίας. Τα βεδικά κείμενα δηλώνουν «Τέτοια αμαρτωλά άτομα θα φαγωθούν από τα ίδια πλάσματα που έχουν σκοτώσει σε αυτόν τον κόσμο». Κάποιοι ινδουιστές προσφέρουν τρόφιμα σε μια θεότητα πριν φάνε τα «περισσευούμενα» που είναι γνωστά ως «πρασάνταμ» (prasadam) και μέσα στην ινδουιστική γραφή «Μπάγκαβαντ Γκίτα» (Bhagavad Gita), ο Κρίσνα δηλώνει ότι δέχεται ορισμένα χορτοφαγικά αντικείμενα που προσφέρονται με αγάπη, κάτι το οποίο μερικές παραδόσεις το εκλαμβάνουν ως προώθηση της χορτοφάγου διατροφής.

«Εάν κάποιος μου προσφέρει με αγάπη και αφοσίωση ένα φύλλο, ένα λουλούδι, φρούτο ή νερό, θα το δεχτώ». Μπάγκαβαντ Γκίτα 9,26

Ο Ζαϊνισμός είναι η μόνη θρησκεία που απαιτεί στους μοναχούς και λαϊκούς, σε όλες τις σέκτες και παραδόσεις της, να είναι χορτοφάγοι. Ο όρκος Αχίμσα (Ahimsa)(«μη τραυματισμού») είναι ο πρώτος των πέντε μαχραβάτων (mahavratas), ή μεγάλων όρκων. Το σύνολο της πανίδας και το μεγαλύτερο μέρος της χλωρίδας, θεωρούνται όντα με αισθήσεις. Οποιαδήποτε δράση που φέρνει σε κίνδυνο τέτοια ζωή, συμπεριλαμβανομένων της βίας, της ζωικής θυσίας, του αλκοόλ, της κατανάλωσης μελιού, πατάτας ή ορισμένων φρούτων, και της κατανάλωσης κατά τη νύχτα, είναι απαγορευμένη. Κάποιοι Ζαϊνιστές φορούν ένα ύφασμα μπροστά απ' τα στόματά τους για να αποφεύγουν τις αερομεταφερόμενες μορφές ζωής.

Διαφορετικές σχολές του βουδισμού έχουν και διαφορετικές απόψεις σχετικά με τη χορτοφαγία: Οι Κινέζοι βουδιστές Μαχαγιάνα (Mahayana) αντιδρούν στην κατανάλωση κρέατος και οι Κινέζοι μοναχοί Μαχαγιάνα ακολουθούν τη χορτοφαγία. Οι σχολές Μαχαγιάνα του θιβετιανού και ιαπωνικού βουδισμού δεν θεωρούν μια χορτοφάγο διατροφή να είναι απαραίτητη, ούτε και οι Θεραβάδοι (Theravadin) βουδιστές, αν και οι Θεραβάδοι θα αρνηθούν την κατανάλωση κρέατος εάν το ζώο έχει θανατωθεί συγκεκριμένα για τους ίδιους.

Το Κοράνι είναι σαφές για την σημασία της ζωής των ζώων. Λόγω συγκεκριμένων στίχων του κορανίου, ένας μουσουλμάνος δεν πρέπει να φάει οποιοδήποτε ζώο έχει κακομεταχειρισθεί.

Τέλος, οι πρώτοι χριστιανοί ήσαν χορτοφάγοι κι αυτό τεκμηριώνεται κι από τις επιστολές των Πορφύριου και Ιουλιανού του Παραβάτη "Κατά χριστιανών" οι οποίοι τους κατηγορούν τους χριστιανούς και γι' αυτό το λόγο, (πως δεν έτρωγαν κρέας) γιατί έτσι δεν θυσίαζαν στους αρχαίους θεούς. Υπάρχουν δημοσιευμένες αυτές οι επιστολές στο ελληνικό διαδίκτυο.

Διατροφικά

Οι περισσότεροι διατροφολόγοι δηλώνουν ότι μια διατροφή πλούσια σε φρέσκα φρούτα και λαχανικά αλλά χαμηλή σε ζωικό λίπος και κόκκινο κρέας προσφέρει πολυάριθμα οφέλη υγείας, συμπεριλαμβανομένου ενός σημαντικά χαμηλότερου κινδύνου καρδιακών παθήσεων, καρκίνου, νεφρικής ανεπάρκειά και καρδιακής προσβολής. Η Αμερικανική Διαιτητική Ένωση (American Dietetic Association), η μεγαλύτερη οργάνωση επαγγελματιών διατροφής τουλάχιστον στις ΗΠΑ, δηλώνει στον ιστοχώρο της: «Οι χορτοφαγικές δίαιτες προσφέρουν διάφορα θρεπτικά οφέλη, συμπεριλαμβανομένων των χαμηλότερων επιπέδων κορεσμένου λίπους, χοληστερόλης και ζωικών πρωτεϊνών καθώς επίσης και πιο υψηλών επιπέδων υδατανθράκων, ινών, μαγνησίου, καλίου, φολικού οξέως, και αντιοξειδωτικών όπως βιταμίνης C και E και φυτοχημικά. Οι χορτοφάγοι έχουν αναφερθεί να έχουν ποσοστιαία χαμηλότερο βάρος σώματος από μη-χορτοφάγους, καθώς επίσης και χαμηλότερα ποσοστά θανάτων από ισχαιμικές καρδιακές παθήσεις. Οι χορτοφάγοι παρουσιάζουν επίσης χαμηλότερα επίπεδα χοληστερόλης αίματος, χαμηλότερη πίεση αίματος και χαμηλότερα ποσοστά υπέρτασης, διαβήτη τύπου 2 και καρκίνο του κολικού και προστάτη.» Ο ιστοχώρος της Αμερικανικής Ένωσης Καρδιολογίας (American Heart Association) δηλώνει ότι «πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι οι χορτοφάγοι φαίνεται να έχουν έναν χαμηλότερο κίνδυνο παχυσαρκίας, στεφανιαίων καρδιακών παθήσεων (που προκαλούν καρδιακή προσβολή), υψηλή πίεση αίματος, σακχαρώδη διαβήτη και μερικές μορφές καρκίνου.» Μελέτες δείχνουν ότι το μητρικό γάλα μιας χορτοφάγου μητέρας έχει σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα υπολείμματος φυτοφαρμάκων από μιας μη-χορτοφάγου.

Μερικές φυτικές πρωτεϊνικές πηγές υστερούν σε ένα ή περισσότερα απαραίτητα αμινοξέα. Παραδείγματος χάριν, τα σιτάρια και τα καρύδια είναι χαμηλά σε λυζίνη και τα όσπρια είναι χαμηλά σε μεθιονίνη. Οι χορτοφάγοι παίρνουν όλη την πρωτεΐνη και τα αμινοξέα που χρειάζονται από την κατανάλωση μιας κανονικής ποικιλίας ολικής αλέσεως (ψωμί σίτου, καφέ ρύζι), φασολιών, καρυδιών, και σόγιας (συν των υποπροϊόντων της). Η κατανάλωση τέτοιων τροφίμων πρέπει να είναι μεγαλύτερη δεδομένου ότι το πρωτεϊνικό ποσοστό σε αυτά τα τρόφιμα είναι συγκριτικά χαμηλότερο απ' ό,τι σε παρόμοια ποσότητα κρέατος. Η επίτευξη της ικανοποιητικής πρωτεϊνικής εισαγωγής είναι σπάνια ένα πρόβλημα στις αναπτυγμένες χώρες και η χαμηλότερη πρωτεϊνική εισαγωγή των χορτοφάγων έχει προταθεί ακόμη και ως πιθανή αιτία για μερικά από τα οφέλη υγείας που αναφέρθηκαν ανωτέρω. Μια αυστηρά χορτοφάγος διατροφή δεν περιλαμβάνει ψάρι - μια σημαντική πηγή Ωμέγα 3, αν και υπάρχουν μερικές φυτικές πηγές όπως η σόγια, τα καρύδια, οι σπόροι κολοκύθας, το λάδι κάνολα (canola) και, ειδικά, σπόροι κάνναβης και λινόσπορου.

Μελέτες που επικυρώθηκαν από την Αμερικανική Διαιτητική Ένωση διαπίστωσαν ότι οι χορτοφάγοι είχαν επίπεδα σιδήρου ή ασβεστίου παρόμοια με μη-χορτοφάγων. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η βιταμίνη Β12 και ο ψευδάργυρος από τις χορτοφαγικές πηγές, εκτός από γαλακτοκομικά προϊόντα και αυγά, δεν απορροφώνται από το σώμα και συμπληρώματα διατροφής είναι απαραίτητα σε αυστηρά χορτοφαγικές δίαιτες.

Ηθικά

Πολλοί χορτοφάγοι θεωρούν την εκμετάλλευση των ζώων, τη θανάτωσή τους και την κατανάλωση κρέατος ή ζωικών προϊόντων ως ανήθικη διαδικασία. Οι λόγοι για αυτό είναι ποικίλοι και μπορούν να περιλάβουν πεποιθήσεις για τα δικαιώματα των ζώων, ή μια αποστροφή στην επιβολή του πόνου ή της ζημιάς σε άλλα ζωντανά πλάσματα. Η πεποίθηση υπάρχει επίσης μεταξύ κάποιων χορτοφάγων ότι άλλες ζωές δεν πρέπει να σταματάνε για την συνέχιση των δικών τους. Σε αναπτυγμένες χώρες, η ηθική χορτοφαγία έχει γίνει δημοφιλής, ιδιαίτερα μετά από τη διάδοση της εργοστασιακής κτηνοτροφίας, η οποία έχει μειώσει την αίσθηση της κτηνοτροφίας που υπήρχε και οδήγησε τα ζώα να θεωρούνται προϊόντα και είδη προς εκμετάλλευση. Πολλοί θεωρούν ότι η μεταχείριση στην οποία τα ζώα υποβάλλονται κατά την παραγωγή κρέατος και ζωικών προϊόντων τους υποχρεώνει να μη φάνε ποτέ κρέας ή να χρησιμοποιήσουν ζωικά προϊόντα (όπως ρούχα από ζωικές πρώτες ύλες, δέρμα και μαλλί αλλά και προϊόντα που έχουν πειραματιστεί πάνω σε ζώα σε εργαστήρια).

Περιβαλλοντικά

Η περιβαλλοντική χορτοφαγία είναι η πεποίθηση ότι η παραγωγή του κρέατος και των ζωικών προϊόντων σε τρέχον και πιθανό μελλοντικό επίπεδο είναι περιβαλλοντικά απαράδεκτη. Η εκβιομηχάνιση έχει οδηγήσει εντατικές πρακτικές καλλιέργειας και διατροφής υψηλής σε ζωική πρωτεΐνη, πρώτιστα στα αναπτυγμένα κράτη. Σύμφωνα με την Αμερικανική εθνική ακαδημία επιστημών (National Academy of Sciences) το μεγαλύτερος μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού καταφεύγει σε χορτοφαγία ή ημι-χορτοφαγία για λόγους που είναι οικονομικοί, φιλοσοφικοί, θρησκευτικοί, πολιτιστικοί, ή οικολογικοί. Έτσι, η κύρια διαμαρτυρία των περιβαλλοντικών χορτοφάγων είναι πρώτιστα λόγω της εντατικής καλλιέργειας στα αναπτυγμένα έθνη.

Όλες οι σύγχρονες, εντατικές πρακτικές καλλιέργειας καταναλώνουν ορυκτά καύσιμα και υδάτινους πόρους και έχουν οδηγήσει στην εκπομπή επιβλαβών αερίων και χημικών ουσιών. Ο βιότοπος για την ανάπτυξη άγριας ζωής που παρέχεται από τα μεγάλα βιομηχανικά αγροκτήματα μονοκαλλιέργειας είναι πολύ φτωχός και η σύγχρονη βιομηχανική γεωργία είναι μια απειλή στη βιοποικιλότητα έναντι σε σύγκριση με πρακτικές καλλιέργειας όπως η οργανική καλλιέργεια, το «permaculture», η ποιμενική και βρόχινη αγροτική καλλιέργεια

Η περιβαλλοντική χορτοφαγία μπορεί να συγκριθεί με την οικονομική χορτοφαγία. Ένας οικονομικός χορτοφάγος είναι κάποιος που ακολουθά χορτοφαγική πρακτική είτε από φιλοσοφική άποψη σχετικά με ζητήματα όπως η δημόσια υγεία και η αποφυγή του υποσιτισμού, της πεποίθησης ότι η κατανάλωση κρέατος είναι οικονομικά ασθενής, μέρους μιας συνειδητής απλής στρατηγικής διαβίωσης ή από ανάγκη.

Φυσιολογία

Μερικοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι οι άνθρωποι ταιριάζουν λόγω φυσιολογίας καλύτερα σε μια χορτοφάγο ή ημι-χορτοφάγο διατροφή. Αυτά τα άτομα μελετούν τις στατιστικές μελέτες, όπως τη σύγκριση της περιφερειακής υπολογιζόμενης διάρκειας ζωής με τις τοπικές διατροφές. Παραδείγματος χάριν, μία από τις χώρες με την υψηλότερη κατά μέσο όρο διάρκειας ζωής είναι η Ιαπωνία, όπου η βασισμένη στα ψάρια διατροφή τους θεωρείται ο λόγος πίσω από τη μακροζωία τους. Άλλα παραδείγματα ασχολούνται με την ανάλυση μέσα στις ίδιες τις χώρες. Παραδείγματος χάριν, η υπολογιζόμενη διάρκεια ζωής είναι αρκετά μεγαλύτερη στη νότια Γαλλία όπου μια ημι-χορτοφάγος μεσογειακή διατροφή είναι κοινή (νωποί καρποί, λαχανικά, ελαιόλαδο, τυρί της αίγας και ψάρια), από τη βόρεια Γαλλία όπου μια σαρκοφάγος διατροφή είναι πιο κοινή (συμπεριλαμβανομένων του χοιρινού κρέατος, του βόειου κρέατος, του βουτύρου, του τυριού της αγελάδας και της κρέμας).

Πολλές άλλες επιρροές μπαίνουν στην υπολογιζόμενη διάρκεια ζωής, όπως η ρύπανση, η γενετική, η άσκηση και ο τρόπος ζωής (οινοπνευματώδη, κάπνισμα, άγχος κλπ), καθιστώντας το δύσκολο να αποδειχθεί επιστημονικά οποιοσδήποτε συσχετισμός μεταξύ των τοπικών διατροφών και της υπολογιζόμενης διάρκειας ζωής.

Μερικές χορτοφαγικές πεποιθήσεις (όπως του Κρίσνα) προτείνουν ότι τα ανθρώπινα οντά «έχουν ως σκοπό» να καταναλώνουν φυτική ύλη παρά κρέας. Οι λόγοι συνδέονται κυρίως με τις διαφορές μεταξύ των αρπακτικών και φυτοφάγων ζώων. Το επιχείρημα, εντούτοις, είναι βασισμένο στη σύγκριση φυτοφάγων και σαρκοφάγων ζώων (που δεν τρώνε παρά μόνο το κρέας) παρά παμφάγων (που καταναλώνουν ποικιλία τροφίμων).

Άλλοι χορτοφάγοι βεβαιώνουν ότι τα ανθρώπινα δόντια, τα νύχια και το μήκος των εντέρων είναι περισσότερο κοντά στα χορτοφάγα ζώα παρά στα σαρκοφάγα. Υποστηρίζουν ότι τα ανθρώπινα «κυνοειδή δόντια» είναι αντίθετα από τα κυνοειδή δόντια σε κανονικούς κύνους, τα οποία είναι μακρύτερα και πιο μυτερά και ότι μερικά χορτοφάγα ζώα (όπως οι γορίλες) κατέχουν κυνοειδή δόντια. Περαιτέρω υποστηρίζουν ότι οι άνθρωποι έχουν τα μοριακά δόντια όπως τα φυτοφάγα αντίθετα από τα σαρκοφάγα. Το επιχείρημα, εντούτοις, είναι βασισμένο στη σύγκριση φυτοφάγων και σαρκοφάγων παρά παμφάγων. Άλλοι υποστηρίζουν ότι οι άνθρωποι απορροφούν το νερό όπως τα φυτοφάγα παρά το περιτυλίγουν με τη γλώσσα τους όπως τα περισσότερα αρπακτικά ζώα όπως τα σκυλιά και τα αιλουροειδή. Εντούτοις, τα σκυλιά είναι πιθανά παμφάγα από τη φύση τους και η σύνδεση, αν υπάρχει, μεταξύ του πώς ένα ζώο πίνει και πώς τρώει δεν είναι καθόλου σαφής. Στην πραγματικότητα οι άνθρωποι έχουν συγκριτικά απλό σύστημα πέψης με έντερα μέτριου μήκους. Το ανθρώπινο λεπτό έντερο είναι κατά μέσο όρο οκτώ φορές το μήκος του ανθρώπινου σώματος έναντι της γάτας (κατά προσέγγιση τρεις) και των αλόγων (κατά προσέγγιση 12). Αντίθετα από τα πραγματικά φυτοφάγα οι άνθρωποι δεν έχουν όργανα που μπορούν να αφομοιώσουν το κύριο συστατικό των φυτών, την κυτταρίνη.

Ψυχολογικά

Πολλοί χορτοφάγοι επιλέγουν αυτόν τον τρόπο ζωής εν μέρει επειδή βρίσκουν το κρέας και τα προϊόντα κρέατος αισθητικά απεχθή. Υπερασπιστές της ιδέας λένε ότι τα ανθρώπινα όντα δεν προσελκύονται ενστικτωδώς στην κατανάλωση του ζωντανού ή νεκρού κρέατος στη φύση. Παραδείγματος χάριν, το σφάγιο, πτώμα, μιας αγελάδας που βρίσκεται σε ένα δάσος θα προσέλκυε ένα πραγματικό σαρκοφάγο όπως έναν λύκο ή μια λεοπάρδαλη, αλλά θα αποστρέφονταν οι περισσότεροι άνθρωποι. Η μεταφορά από τον ποιητή Ντάγκλας Νταν (Douglas Dunn) είναι ότι όταν κάποιος δίνει σε ένα μικρό παιδί ένα μήλο και ένα κουνελάκι, το παιδί παίζει ενστικτωδώς με το κουνελάκι και τρώει το μήλο, ενώ εάν σε μια γάτα παρουσιάζονταν οι ίδιες επιλογές, η φυσική ώθησή της θα ήταν το αντίθετο.

Ασφάλεια τροφίμων

Οι διάφοροι φόβοι ασφάλειας ζωικών τροφίμων κατά τη διάρκεια των πρόσφατων ετών έχουν οδηγήσει ανθρώπους προς την ημι-χορτοφαγία ή τη χορτοφαγία. Αυτές οι φοβίες έχουν περιλάβει την λεγόμενη "γρίπη των χοίρων", την λεγόμενη "νόσο των τρελών αγελάδων", την αναφερόμενη στα πτηνά "γρίπη των πουλερικών", τον αφθώδη στα πρόβατα, τις σαλμονέλας στα αυγά, PCB στον εκτρεφόμενο σολομό και τα υψηλά επίπεδα διοξινών στα ζωικά προϊόντα.

Υποστηρικτές όπως ο Χάουαρντ Λύμαν (Howard Lyman) και ομάδες όπως οι Άνθρωποι για την Ηθική Συμπεριφορά απέναντι στα Ζώα (People for the Ethical Treatment of Animals) έχουν προωθήσει τη χορτοφαγία σαν απάντηση στις περιπτώσεις της μόλυνσης από Escherichia coli ή της BSE, που θεωρείται ότι μπορεί να μεταφερθούν στον άνθρωπο μέσω του βοδινού κρέατος. Σύμφωνα με τις διάφορες οργανώσεις, η ασθένεια «Creutzfeldt-Jakob» συνδέεται έντονα με την έκθεση στο BSE. Εντούτοις, η «Escherichia Coli» μπορεί να αποκτηθεί από οποιοδήποτε μολυσμένο από περιττώματα, τρόφιμο (όπως τα προϊόντα που μεγαλώνουν με λιπάσματα) ή συμβιούντα με τον άνθρωπο βακτηρίδια.

Κοινωνικά

Μερικοί άνθρωποι είναι χορτοφάγοι επειδή μεγάλωσαν σε μια χορτοφάγο οικογένεια. Άλλοι μπορεί να είχαν γίνει χορτοφάγοι λόγω ενός χορτοφάγου συντρόφου, μέλους της οικογένειας, ή ενός φίλου. Μερικοί άνθρωποι ζουν σε μια κυρίως χορτοφάγο κοινωνία (όπως η Ινδία) και υιοθετούν έτσι αυτήν την πρακτική ώστε να αποφύγουν τον εξοστρακισμό ή επειδή είναι σπάνια η πώληση και κυκλοφορία του κρέατος. Άλλες φορές λόγω οικονομικής ανάγκης.

Πνευματικά

Μερικοί υποστηρικτές των ανατολικών θρησκειών, όπως ο Μαχάτμα Γκάντι, υποστηρίζουν ότι η πνευματική συνειδητότητα και εμπειρίες ενισχύονται πολύ σε μια χορτοφάγο διατροφή.

Χορτοφαγία ανά χώρα

Ελλάδα

Η χορτοφαγία στην Ελλάδα δεν φαίνεται να έχει αποκτήσει πολύ μεγάλη απήχηση, αλλά υπάρχει κίνηση χορτοφαγίας. Τουλάχιστον στην Αθήνα (η οποία φιλοξενεί τον μισό πληθυσμό της χώρας), λειτουργούν καταστήματα που πουλάνε αποκλειστικά φυτικά προϊόντα, «πράσινες» τροφές, βιολογικά λαχανικά και χορτοφαγικά προϊόντα.

Η ελληνική κουζίνα περιέχει πολλά παραδοσιακά χορτοφαγικά πιάτα, όπως γεμιστά, μπάμιες, αγκινάρες, χορτόσουπες, φακές, φασόλια, κουκιά, διάφορα ζυμαρικά και πίτσες, άγρια χόρτα και άλλα. Συνεπώς, στα εστιατόρια και ταβέρνες είναι εύκολο να βρεθούν πιάτα που θα ικανοποιούσαν κάθε χορτοφάγο.

Προς το παρόν δεν υποχρεούνται οι παραγωγοί να μαρκάρουν τα προϊόντα ως χορτοφαγικά ή μη.

Ωστόσο ιδρύεται για πρώτη φορά Χορτοφαγική Ένωση στην Ελλάδα με το όνομα ΜΚΟ Χορτοφαγίας: Στάση Ζωής ακολουθώντας το παράδειγμα άλλων χωρών.

Ινδία

Η χορτοφαγία στην Ινδία είναι συνήθως συνώνυμη με τη γαλακτο-χορτοφαγία, αν και η γαλακτο-αυγο-χορτοφαγία ασκείται επίσης. Το 40% των Ινδών υπολογίζεται ότι είναι χορτοφάγοι και τα χορτοφάγα εστιατόρια (σχεδόν πάντα γαλακτο-χορτοφαγίας) αφθονούν. Υπάρχουν συνήθως πολλές χορτοφαγικές επιλογές διαθέσιμες σε όλα τα εστιατόρια ("κρυμμένα" συστατικά κρέατος όπως το λαρδί, η ζελατίνη, το απόθεμα κρέατος, δεν χρησιμοποιούνται στην παραδοσιακή κουζίνα). Η Ινδία έχει επινοήσει ένα σύστημα να μαρκάρει κάθε εδώδιμο προϊόν με μία πράσινο βούλα σε ένα πράσινο τετράγωνο για να δηλώσει ότι μόνο χορτοφαγικά συστατικά χρησιμοποιήθηκαν και ότι κανένα «κρυμμένο» συστατικό κρέατος δεν χρησιμοποιήθηκε. Ένα κόκκινο σημείο σε ένα κόκκινο τετράγωνο προορίζεται για να μεταβιβάζει ότι ένα ή περισσότερα συστατικά που χρησιμοποιήθηκαν είναι μη-χορτοφαγικά ή "κρυμμένων" συστατικών κρέατος όπως η ζελατίνη, το λαρδί, ή το απόθεμα κρέατος.

Ακόμη και τα φάρμακα στην Ινδία είναι χαρακτηρισμένα ομοίως, πχ για μια διάσημη κάψουλα ωμέγα 3 χρησιμοποιούνται σπόροι λιναριού για την εξαγωγή ωμέγα-3 λιπαρών οξέων. Αλλά, είναι μαρκαρισμένο με κόκκινη βούλα διότι η ίδια η κάψουλα χρησιμοποιεί μη χορτοφάγα συστατικά.